به گزارش صد آنلاین،صدسالهها به عنوان نمادی از پیری موفق و سالم شناخته میشوند. برخلاف باور عموم، داشتن طول عمر طولانی تنها به عوامل ژنتیکی وابسته نیست؛ بلکه بیش از ۶۰ درصد عوامل موثر در پیری موفق قابلتغییر هستند.
به همین دلیل است که دانشمندان با بررسی زندگی صدسالهها، به دنبال کشف عادات و شیوههای زندگیای هستند که میتواند به دیگران نیز در رسیدن به زندگی سالم و طولانی کمک کند. بر اساس مطالعاتی که روی سبک زندگی افراد صدساله و نزدیک به صدساله در سراسر جهان صورت گرفته، چهار عامل کلیدی در رسیدن به عمر بیشتر نقش دارند: رژیم غذایی متعادل، مصرف کنترلشده دارو، خواب مناسب و زندگی در محیطهای طبیعی و سالم.
تغذیه نقش اساسی در سلامت و طول عمر دارد. صدسالهها اغلب رژیم غذایی متعادل و متنوعی دارند که از آنها در برابر بیماریها و مشکلات سلامتی محافظت میکند. در مطالعهای که روی این افراد انجام شده، مشخص شد که آنها بهطور متوسط ۵۷ تا ۶۵ درصد انرژی خود را از کربوهیدراتها، ۱۲ تا ۳۲ درصد از پروتئین و ۲۷ تا ۳۱ درصد از چربیها تأمین میکنند.
غذای اصلی آنها شامل برنج، گندم، میوهها، سبزیجات و منابع پروتئین مانند مرغ، ماهی و حبوبات است، در حالی که مصرف گوشت قرمز در رژیم غذایی آنها محدودتر است. این نوع تغذیه، شباهت زیادی به رژیم غذایی مدیترانهای دارد که با کاهش خطرات مرتبط با اختلالات فیزیکی و مرگ زودرس ارتباط دارد.
بیشتر صدسالهها از رژیم غذایی کمنمک پیروی میکنند. در میان مطالعات مورد بررسی، تنها یکی از آنها مصرف سدیم روزانه را اندازهگیری کرده و بهطور میانگین ۱٫۶ گرم سدیم مصرفی در روز را گزارش کرده است که در حد توصیه سازمان بهداشت جهانی، یعنی کمتر از دو گرم در روز، قرار دارد. جالب است بدانیم که رژیم غذایی سنتی اوکیناوا در ژاپن که به طول عمر ساکنان آن معروف است، به طور متوسط تنها ۱٫۱ گرم سدیم در روز دارد. نتایج این بررسیها نشان میدهد که مصرف بیشتر نمک خطر اختلال عملکرد فیزیکی را افزایش میدهد. بنابراین، توصیه میشود که برای زندگی طولانیتر، مصرف نمک کنترل و رژیم غذایی سرشار از غلات کامل، سبزیجات، میوهها و پروتئینهای سالم باشد.
برخلاف تصور عمومی، صدسالهها از بیماریهای مزمن کاملاً در امان نیستند، اما اغلب در سنین بالاتر از دیگران به این بیماریها مبتلا میشوند. در تحقیقات، صدسالهها بهطور متوسط ۴٫۶ دارو مصرف میکنند، در حالی که در مقایسه با آنها افراد با سنین کمتر بهطور میانگین ۶٫۷ دارو مصرف میکنند. این تفاوت ممکن است نشاندهنده سلامت بهتر این افراد یا نیاز کمتر آنها به درمانهای دارویی باشد.
همچنین، مصرف همزمان داروهای متعدد (چنددارویی) که در میان افراد مسن رایج است، با خطراتی همچون اختلال شناختی و تداخلات دارویی مضر همراه است. بنابراین، پزشکان باید تنها در صورت نیاز دارو تجویز کنند و بیماران باید نسبت به مزایا و خطرات هر دارو آگاه باشند. مصرف کمتر دارو و مدیریت صحیح آن میتواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر کمک کند.
خواب کافی و باکیفیت تأثیر قابلتوجهی بر سلامت جسم و روان دارد و به کاهش خطر بیماریهای مزمن کمک میکند. کیفیت و کمیت خواب روی سیستم ایمنی، هورمونهای استرس و عملکردهای قلبی-متابولیک مانند چاقی، فشار خون بالا و دیابت تأثیر میگذارد. در این مطالعه، ۶۸ درصد از صدسالهها از کیفیت خواب خود راضی بودند. براساس پژوهشها، بهترین مدت خواب برای بزرگسالان بین هفت تا هشت ساعت در شب است.
برای داشتن خواب بهتر، توصیه میشود که برنامه خواب منظم، محیط آرام و مناسب برای خواب، ورزش منظم و مدیریت استرس در نظر گرفته شود. خواب مناسب میتواند اثرات مثبتی بر سلامت عمومی و طول عمر داشته باشد و از بروز مشکلات مرتبط با پیری جلوگیری کند.
بیش از ۷۵ درصد از افراد صدساله و نزدیک به صدساله در مناطق روستایی زندگی میکنند. این ارتباط میان زندگی در محیطهای طبیعی و طول عمر، ممکن است به دلیل تأثیر طبیعت بر سلامت روان و فیزیکی افراد باشد. مطالعات نشان میدهند که قرار گرفتن در معرض فضای سبز با کاهش استرس، افسردگی، فشار خون و دیابت نوع دو همراه است و به افزایش امید به زندگی کمک میکند.
زندگی در محیطهای آرام و طبیعی با هوای پاک و کمآلایش، به ویژه در مناطق روستایی، میتواند در طول عمر و کیفیت زندگی نقش داشته باشد. اگرچه زندگی در شهرها دارای مزایای خاص خود است، اما به نظر میرسد که طبیعت و فضای سبز اثر مثبتی در طول عمر دارد.
علاوه بر چهار عامل کلیدی ذکر شده، تحقیقات نشان میدهند که برخی دیگر از عادات سالم نیز میتوانند به دستیابی به طول عمر بیشتر کمک کنند. اجتناب از استعمال دخانیات، مصرف کم یا عدم مصرف الکل، ورزش منظم و حفظ ارتباطات اجتماعی از جمله این عوامل هستند. ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی و پیروی از عادات سالم، نه تنها باعث بهبود کیفیت زندگی میشود، بلکه افراد را در دستیابی به طول عمر بیشتر یاری میکند.